บทที่ ๑
คำนมัสการคุณานุคุณ
คำนมัสการคุณานุคุณที่คัดมาให้ศึกษามีเนื้อหาแบ่งออกเป็น
๕ ตอน แต่ละตอนมีที่มาจากคาถาภาษาบาลี คือ
- คำนมัสการพระพุทธคุณ
- คำนมัสการพระธรรมคุณ
- คำนมัสการพระสังฆคุณ
- คำนมัสการมาตาปิตุคุณ
- คำนมัสการพระอาจริยคุณ
พระยาศรีสุนทรโวหารได้นำคาถาภาษาบาลีมาแปลและเรียบเรียงแต่งเป็นร้อยกรองมีสัมผัสคล้องจอง ท่องจำง่าย
สามารถพรรณนาความไพเราะจับใจ
หากเทียบกับการแปลเป็นความเรียงร้อยแก้วทั่วไป
หากได้อ่านออกเสียงเป็นทำนองเสนาะหรือสวดด้วยทำนอง สรภัญญะ
จะยิ่งเพิ่มความไพเราะของถ้อยคำและความหมายที่จรรโลงจิตใจให้ข้อคิดคติธรรมเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งคำนมัสการมาตาปิติคุณและอาจาริยคุณ ซึ่งเป็นบทสวดเคารพบิดามารดาและครูอาจารย์ เป็นภาษาบาลที่นิยมใช้กันมาแต่เดิม
ปัจจุบันมีการเรียบเรียงขึ้นเป็นบทฉันท์ในภาษาไทยใช้ในการประกอบพิธีต่างๆ เช่น วันไหว้ครู เป็นต้น
ทั้งนี้เพื่อระลึกถึงบุญคุณของบิดามารดาและครูอาจารย์เป็นผู้ควรแก่การเคารพบูชา
ผู้ที่เคารพบูชาบิดามารดาและครูอาจารย์จะถือว่ามีมงคลอย่างสูงสุด อ่านต่อ